Literacka mapa Częstochowy (2023/2024)
W roku szkolnym 2023/2024 nauczyciele bibliotekarze Publicznej Biblioteki Pedagogicznej RODN “WOM” w Częstochowie dr Agata Arkabus, Anna Płusa rozpoczęły realizację innowacji pedagogicznej: Międzyszkolny projekt edukacyjny „Literacka mapa Częstochowy”.
Celem innowacji była popularyzacja postaci oraz twórczości polskich pisarzy i poetów, kształtowanie poczucia własnej tożsamości, jako podstawy zaangażowania się w funkcjonowanie we własnym środowisku. Efektem projektu jest opracowanie materiałów dotyczących literackich patronów ulic Częstochowy w formie tekstowej, graficznej i filmowej, które zostały zamieszczone na stronie internetowej projektu.
Adresatami innowacji byli uczniowie i nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych Częstochowy:
– Zespół Szkół im. Bolesława Prusa w Częstochowie, koordynatorzy szkolni – Irena Cichecka, Małgorzata Wadowska,
– I Liceum Ogólnokształcące im. J. Słowackiego w Częstochowie, koordynatorzy szkolni – Monika Wąsińska, Elżbieta Szajbel,
– Szkoła Podstawowa nr 22 im. Gabriela Narutowicza w Częstochowie, koordynator szkolny – Małgorzata Grzybek,
– ZSTiO im. Stefana Żeromskiego w Częstochowie, koordynator szkolny – Ewa Gronkiewicz,
– VIII Liceum Ogólnokształcące Samorządowe im. gen. Józefa Sowińskiego w Częstochowie, koordynator szkolny – Renata Białowąs,
– Zespół Szkół Zawodowych Specjalnych im. M. Grzegorzewskiej w Częstochowie, koordynatorzy szkolni – Elwira Zięba, Izabela Jura,
– V Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza w Częstochowie, koordynatorzy szkolni – Edyta Pietrzkowska, Ewelina Trybuszewska,
– Zespół Szkół im. gen. Wł. Andersa w Częstochowie, koordynator szkolny – Joanna Szymocha,
– Szkoła Podstawowa nr 25 im. Stanisława Staszica w Częstochowie, koordynator szkolny – Małgorzata Niemczyk,
– Szkoła Podstawowa nr 2 im. K. K. Baczyńskiego w Częstochowie, koordynator szkolny – Beata Piech,
– Szkoła Podstawowa nr 53 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Skłodowskiej-Curie w Częstochowie, koordynatorzy szkolni – Klaudia Danek, dr Renata Sowada,
– Szkoła Podstawowa nr 54 z Oddziałami Integracyjnymi w Częstochowie, koordynator szkolny – Monika Malinowska,
– Szkoła Podstawowa nr 30 im. por. Michała Brzeskiego w Częstochowie, koordynator szkolny – dr Daria Jekiel.
W sumie w międzyszkolnym projekcie edukacyjnym uczestniczyło:
liczba szkół – 13
liczba nauczycieli – 40
liczba uczniów – 123
Zaplanowanie działania innowacyjnego wynikało z potrzeby zaaktywizowania w szczególności uczniów i nauczycieli szkół ponadpodstawowych. Zaobserwowano bowiem stosunkowo niski – w porównaniu z uczniami szkół podstawowych – udział młodzieży ze szkół ponadpostawowych w proponowanych dotychczas przez nasza bibliotekę aktywnościach. Zachętą do udziału w projekcie edukacyjnym miał być aktywny udział uczniów w działaniach innowacyjnych. Do realizacji poszczególnych zadań wykorzystano szeroki zakres aplikacji i narzędzi z obszaru technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz zasobów sieciowych.
W projekcie uczniowie wykonywali różne zadania kształtujące ich umiejętności poznawcze w zakresie umiejętności komputerowo-informatycznych i komunikacyjnych. Jedno z zadań projektowych obejmowało wykonanie przez uczniów literackiego awatara. Uczniowie poznając życie i twórczość wybranego przez nauczyciela poety lub pisarza, dokonywali poszukiwań obrazów dostępnych w zasobach internetu, aby następnie wykonać autorski projekt literackiego awatara. Awatary to graficzny wizerunek postaci wykorzystywany w cyfrowym świecie do obrazowania bohatera lub osoby. Młodzież przy wykorzystaniu otwartych zasobów edukacyjnych oraz różnych programów komputerowych stworzyła ciekawe propozycje postaci literackich patronów ulic naszego miasta.
W ramach promocji innowacji powstała strona internetowa, która stanowiła bazę opracowywanych zgodnie z harmonogramem przez uczniów materiałów: https://tiny.pl/czvlv
Program innowacji zakładał między innymi organizację warsztatów dla nauczycieli i uczniów (stacjonarnych i online), sesje popularyzatorskie, sesje wykładowe, gry miejskie, konkursy. W ramach realizacji tej innowacji zainicjowana została współpracowała między innymi z ekspertami ds. edukacji Wikimedia Polska, instruktorem Regionalnego Ośrodka Kultury w Częstochowie, pracownikami Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej.
w Katowicach.
W okresie realizacji projektu przeprowadzono działania:
warsztaty dla nauczycieli: Tworzenie awatarów i kart postaci literackich – 11.2023 r., dr Agata Arkabus, Anna Płusa, Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie;
warsztaty dla uczniów: Tworzenie awatarów i kart postaci literackich – 23.11.2023 r., dr Agata Arkabus, Anna Płusa, Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie;
sesja popularyzatorska: Ulice na Wrzosowiaku – 16.01.2024 r., Szkoła Podstawowa nr 53 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Skłodowskiej-Curie w Częstochowie;
sesja wykładowa: Częstochowa w fotografii – sesję poprowadził fotograf i dokumentalista Sławomir Jodłowskim z Regionalnego Ośrodka Kultury w Częstochowie – 22.02.2024 r., Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie;
warsztaty online dla uczniów: Promuj swoje miasto w Wikipedii – 6.03.2024 r., Wioletta Matusiak, Jakub T. Jankiewicz, Wikimedia Polska;
gra miejska: Częstochowskie tajemnice: Halina Poświatowska – 4. 04. 2024 r., I Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego w Częstochowie i Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie;
konkurs fotograficzny: Częstochowa w obiektywie – 5. 04. 2024 r., Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie, Regionalny Ośrodek Kultury w Częstochowie;
promocja projektu w środowisku: dr Agata Arkabus: „Międzyszkolny projekt edukacyjny „Literacka mapa Częstochowy” przykładem promocji kultury regionalnej – wykład w ramach konferencji „Akademia Szczęśliwego Dzieciństwa – w kręgu regionalizmu” zorganizowana w ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej Cała Polska czyta dzieciom – 28. 05. 2024 r., Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie;
prelekcja historyczna dr Pawła Michalskiego z Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskie Ulice Częstochowy – 7.06.2024 r., Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie;
grywalizacja dla uczniów: Literacka mapa Częstochowy – 7.06.2024 r., dr Agata Arkabus, Anna Płusa, Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN “WOM” w Częstochowie.
Realizacja międzyszkolnego projektu edukacyjnego „Literacka mapa Częstochowy” przyczyniła się do osiągnięcia zaplanowanych celów oraz wypracowania efektów w zakresie wdrożenia innowacji:
– Udział uczniów i nauczycieli szkół ponadpodstawowych w projekcie.
– Opracowanie materiałów dotyczących literackich patronów ulic Częstochowy w formie tekstowej, graficznej i filmowej i udostępnienie ich na stronie internetowej projektu.
– Wzrost poczucia własnej tożsamości regionalnej i ciekawości poznawczej uczniów.
– Wzrost kreatywności w zakresie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych.
– Nawiązanie współpracy w instytucjami ogólnopolskimi i regionalnymi w zakresie działań merytorycznych i promocyjnych.
– Wypracowane materiały zamieszczone na stronie internetowej zasobem edukacyjnym i informacyjnym dla innych nauczycieli i uczniów.
Organizacja projektu oraz działania projektowe zostały bardzo wysoko ocenione przez nauczycieli. Wyrazili oni także chęć dalszej współpracy w zakresie realizacji nowych projektów edukacyjnych organizowanych przez Publiczną Bibliotekę Pedagogiczną RODN „WOM” w Częstochowie.
Tekst: dr Agata Arkabus, Anna Płusa