Samokształcenie w bibliotece (2024/2025)
Sieć współpracy i samokształcenia „Samokształcenie w bibliotece” zrealizowana została w okresie 17.03-13.06 2025 roku. Skierowana była do nauczycieli bibliotekarzy bibliotek szkolnych i pedagogicznych. Wzięło w niej udział 16 osób. Koordynatorami prac sieci były: dr Agata Arkabus i Anna Płusa – nauczyciele bibliotekarze Publicznej Biblioteki Pedagogicznej Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie. Zaplanowano formę zdalną realizacji sieci, konsultacje online oraz pracę samokształceniową pomiędzy spotkaniami. Łącznie 20 godzin dydaktycznych.

Na podstawie diagnozy potrzeb edukacyjnych nauczycieli bibliotekarzy została opracowana tematyka czterech spotkań online. W jej zakres weszły następujące zagadnienia:
1. Samokształcenie nauczyciela i ucznia w procesie zdobywania wiedzy.
2. Specyficzne trudności w uczeniu się a samokształcenie.
3. Rodzajów dostosowań dla ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
4. Zasoby cyfrowe w samoedukacji.
5. Aplikacje wspomagające proces samokształcenia.
6. Tworzenie interaktywnych materiałów dydaktycznych w procesie samokształcenia ucznia i nauczyciela.
7. Interaktywne narzędzia cyfrowe a warsztat pracy nauczyciela bibliotekarza.
8. Czasopisma online w samokształceniu nauczyciela i ucznia.
Pierwsze spotkanie zostało zatytułowane „Samokształcenie w bibliotece” i odbyło się 17 marca 2025 roku. Podczas tego webinarium, w pierwszej jego części, poruszono zagadnienia organizacyjne i omówiono założenia pracy sieci współpracy i samokształcenia. Uczestnicy zostali zapoznani z celami przedsięwzięcia, tematyką kolejnych spotkań oraz harmonogramem prac. Druga część spotkania poświęcona została merytorycznej wiedzy na temat samokształcenia nauczyciela i ucznia w procesie zdobywania wiedzy. Uczestnicy poznali formy, metody, cele i motywy samokształcenia stosowane w praktyce edukacyjnej. W ramach samokształcenia nauczyciele bibliotekarze poznawali zasoby cyfrowe wykorzystywane w samokształceniu, czego efektem była selekcja materiałów udostępnianych w ramach otwartych zasobów edukacyjnych, przeznaczonych do pracy z uczniem.
Na drugie spotkanie pt. „Uczeń ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi w bibliotece szkolnej” 26 marca 2025 roku zaproszono eksperta, Panią dr Daria Adamczyk – nauczyciela konsultanta Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie. Pani dr Daria Adamczyk przypomniała uczestnikom kierunki oświatowe państwa w bieżącym roku szkolnym oraz przedstawiła podstawy prawne dotyczące indywidualizacji pracy z uczniem. Omówiła również rodzaje specyficznych trudności w uczeniu się oraz rodzaje dostosowań możliwych do zastosowania w szkole. Uczestnicy poznali metody i formy pracy samokształceniowej skierowanej do ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w bibliotece szkolnej. Zadaniem nauczycieli, w czasie pomiędzy spotkaniami, było opracowanie wykazu zasobów sieciowych dotyczących samokształcenia ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W efekcie tych prac powstał wykaz publikacji online, udostępniony w bibliotece szkolnej, wspomagający pracę innych nauczycieli pracujących z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Trzecie spotkanie sieci pt. „Technologie informacyjno-komunikacyjne w samokształceniu” miało miejsce 20 maja 2025 roku. Zakres tematyczny tej wideokonferencji stanowiły zasoby cyfrowe wykorzystywane w samoedukacji oraz aplikacje mobilne wspomagające proces samokształcenia. Praca samokształceniowa nauczycieli polegała na praktycznych ćwiczeniach kształtujących umiejętność zastosowania wybranej aplikacji z zakresu TIK w samokształceniu. Prowadzące spotkanie: dr Agata Arkabus i Anna Płusa zaprezentowały uczestnikom korzyści wady i zalety wykorzystywania technologii w edukacji. Szczegółowo omówiły funkcjonalności aplikacji do nauki języków obcych i innych przedmiotów, a także aplikacje to kształcenia funkcji poznawczych i połączeń wideo. Nauczyciele mieli również okazję zapoznać się z możliwościami wykorzystania sztucznej inteligencji w samokształceniu. W ramach pracy samodzielnej uczestnicy opracowali tutorial do wybranej, nowo poznanej aplikacji samokształceniowej.
Prace sieci zostały podsumowane podczas czwartego spotkania pt. „Podsumowanie pracy sieci współpracy i samokształcenia” 4 czerwca 2025 roku. Przeprowadzono ewaluację pracy sieci oraz omówiono czasopisma online, które mogą być wykorzystywane w samokształceniu nauczyciela i ucznia. Zadaniem nauczycieli po zakończeniu prac sieci było wdrożenie nabytej wiedzy i umiejętności w pracę własną i pracę biblioteki i szkoły. Stworzony przez nich konspekt pracy samokształceniowej z wykorzystaniem poznanych zasobów i narzędzi został przesłany do koordynatorów sieci do 16 czerwca 2025 roku.
Anna Płusa