Arteterapia – terapia przez sztukę

Arteterapia (art therapy) względnie artterapia – pochodzi od wyrazów: ars (sztuka), therapeuin (lecznie) – leczenie przez sztukę. Terapia przesz sztukę. Termin „arteterapia” składa się z dwóch równoważnych części (bardziej widoczne jest to w języku angielskim: „art therapy”), co sugeruje, że jest to działanie bazujące na dwóch równoważnych elementach: sztuce (twórczości) i terapii. W wąskim znaczeniu jest to terapia z użyciem sztuk plastycznych, rysunek, malarstwo, lepienie, rzeźba, tkanina artystyczna, kolaż. Nosi ona nazwę plasykoterapii lub terapii malarskiej, w szerokim znaczeniu obejmuje: muzykoterapię, choreoterapię biblioterapię, a ponadto działania terapeutyczne z wykorzystaniem teatru, filmu oaz sztuk plastycznych takich jak: malarstwo, rzeźba, grafika i inne.
Arteterapia jest elementem psychoterapii traktującą media artystyczne jako podstawowy sposób komunikacji. Dzięki tej metodzie uczestnik arteterapii może lepiej zrozumieć siebie oraz naturę swoich problemów i trudności. To z kolei może prowadzić do pozytywnej trwałej zmiany w jego postrzeganiu siebie, w aktualnych relacjach oraz ogólnie rozumianej jakości życia.
Głównym celem arteterapii jest umożliwienie uczestnikowi dokonania zmiany, wzrostu, rozwoju osobistego poprzez stosowanie materiałów artystycznych w bezpiecznych i sprzyjających ku temu warunkach.
Kluczową rolę w arteterapii odgrywa relacja terapeutyczna, która zachodzi pomiędzy uczestnikiem i dziełem. Ta forma terapii może być szczególnie użyteczna dla osób, które mają trudności z wyrażaniem swoich myśli i uczuć drogą werbalną. Podstawowym celem arteterapii jest ujawnienie zahamowań blokujących poznanie, uczenie się, rozwój zdolności, kształtowanie osobowości. Jej założeniem jest odkrycie nowych możliwości i osiągnięcie zmian w zachowaniu.
Metoda ta związana jest z twórczością. Pozwala ona na wspieranie wszechstronnego rozwoju osobowości dziecka poprzez jego naturalną i spontaniczną ekspresję twórczą. Ważny jest sam proces twórczy i jego wpływ na psychikę ucznia. Ekspresja twórcza oddziałuje na wszechstronny rozwój człowieka, w szczególności jest związana z rozwojem emocjonalnym. Arteterapia rozwija również wyobraźnię. Poznanie siły własnej wyobraźni daje poczucie zdolności do samodzielnego kreowania świata i rzeczywistości.

Arteterapia opiera się na założeniu, że proces twórczy ma służący autoekspresji, pomaga dzieciom i dorosłym rozwiązywać problemy i konflikty, także wewnętrzne, kierować własnym zachowaniem, emocjami, rozwijać umiejętności interpersonalne, redukować stres, podnosić samoocenę i samoświadomość.
Proces arteterapii może zachodzić dzięki temu, że większość ludzkich uczuć, emocji a także myśli tkwiących w podświadomości wyraża się raczej w obrazach niż w słowach. Techniki, jakimi posługuje się arteterapia, wykorzystują fakt, że każdy człowiek posiada ukrytą zdolność projekcji swoich wewnętrznych konfliktów w postaci wizualnej.