Trening Umiejętności Społecznych (TUS)
Trening Umiejętności Społecznych to forma grupowej terapii, wspierająca rozwój emocjonalny i społeczny dzieci, to zestaw narzędzi i technik mających na celu poprawę umiejętności komunikacyjnych, rozwiązywania konfliktów oraz budowania zdrowych relacji interpersonalnych. Zajęcia prowadzi się w grupie rówieśniczej.
Głównym założeniem Treningu Umiejętności Społecznych jest osiągnięcie poprawy funkcjonowania dziecka w codziennych sytuacjach wymagających kontaktu z ludźmi, co odbywa się przede wszystkim poprzez zmianę zachowań. Podczas zajęć dzieci uczą się m.in. jak rozpoznawać i nazywać emocje swoje i innych, jak budować relacje z rówieśnikami, jak radzić sobie z napięciem w sytuacjach społecznych. Umiejętności te uczniowie nabywają w trakcie gier i zabaw oraz w trakcie interakcji pomiędzy uczestnikami grupy. Ponadto uczestnicy poprzez rozwój w sferze społecznej wzmacniają i utrwalają pozytywny obraz siebie i poczucie własnej wartości oraz swoich możliwości.
Najważniejszym celem zajęć jest:
- wypracowywanie relacji społecznych, zachowań akceptowanych społecznie,
- trening modyfikowania zachowań na bardziej aprobowane społecznie,
- kształtowanie umiejętności budowania relacji,
- uczenie rozpoznawania emocji i potrzeb, mimiki, mowy ciała,
- kształtowanie umiejętności odczytywania gestów i mowy ciała.
- odreagowanie napięć emocjonalnych,
- kształtowanie umiejętności komunikacyjnych,
- rozwijanie świadomości własnego ciała i poczucia granic osobistych,
- ćwiczenie asertywności i umiejętności współpracy,
- nauka radzenia sobie z niepowodzeniami,
- kształtowanie umiejętności wyrażania własnych potrzeb i emocji
Podczas zajęć TUS specjaliści skupiają się na:
- trenowaniu umiejętności społecznych oraz komunikacyjnych,
- niwelowaniu zachowań niepożądanych,
- pracy nad przestrzeganiem norm i zasad,
- modyfikowaniu przejawianych zachowań na bardziej pożądane, a także aprobowane społecznie,
- rozwijaniu sfery komunikacyjnej, wzbogacaniu i poszerzeniu zasobu słownictwa,
- wyposażaniu w umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, z porażkami i niepowodzeniami,
- kształtowaniu umiejętności wyrażania własnych odczuć i emocji, jak również rozpoznawania potrzeb i znaczenia gestów.
Powyższe umiejętności i sprawności są kształtowane oraz wypracowywane w drodze ćwiczeń i zabaw. Dzięki temu dzieci i młodzież chętnie w nich uczestniczy. Co ważne i cenne, terapeuci TUS zwracają dużą uwagę na to, aby zachowania przyswajane na zajęciach miały przełożenie na codzienne funkcjonowanie w życiu społecznym.
Dzieci uczą się tego, co maksymalnie poprawi ich samopoczucie i relacje międzyludzkie, m.in.:
- zasad prawidłowej komunikacji,
- współpracy,
- kontrolowania emocji.
Ćwiczenia odbywają się:
- w parach i w grupach,
- z zastosowaniem dyskusji i „burzy mózgów”,
- z zapisywaniem pojawiających się myśli,
- z użyciem zabaw tematycznych i edukacyjnych.
Równie ważne jest koncentrowanie się na „tu i teraz”, ćwiczenie uważności, samoregulacja i oddychanie relaksacyjne.
Trening Umiejętności Społecznych – dla kogo?
Treningi Umiejętności Społecznych są prowadzone przede wszystkim z myślą o dzieciach z:
- diagnozą całościowych zaburzeń rozwoju (zespół Aspergera, autyzm),
- podejrzeniem występowania zaburzeń rozwoju,
- trudnościami w sferze społecznej,
- diagnozą nadpobudliwości psychoruchowej,
- problemami z akceptacją norm i zasad społecznych.
- które mają trudności w inicjowaniu i utrzymywaniu relacji rówieśniczych,
- które mają szeroko rozumiane trudności w interakcjach społecznych,
- które mają trudności z adaptacją do nowych sytuacji,
- z trudnościami w funkcjonowaniu społecznym, komunikacji,
- dużą ilością problematycznych zachowań.
To także wsparcie dla osób: przejawiających agresję, impulsywność, wycofanych, nieśmiałych, doświadczających problemów adaptacyjnych do nowych sytuacji.
Zajęcia są również organizowane jako wsparcie dla dzieci doświadczających barier w nawiązywaniu oraz podtrzymywaniu relacji i kontaktów społecznych.
Jakie techniki stosuje się w TUS?
- praca w grupach
- ćwiczenia z komunikacji werbalnej i niewerbalnej
- scenki sytuacyjne
- ćwiczenia empatii
- rozwiązywanie konfliktów
Zróżnicowane formy pracy:
1. Zajęcia indywidualne.
2. Zajęcia w małych grupach.
3. Grypy integracyjne.
4. Zajęcia terenowe.
KSZTAŁTOWANIE KOMPETENCJI SPOŁECZNO-EMOCJONALNYCH DZIECI I MŁODZIEŻY PRZY POMOCY TRENINGU UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH:
Zestawienie bibliograficzne w wyborze za lata 2018-2025 sporządzone w oparciu o zbiory Publicznej Biblioteki Pedagogicznej RODN „WOM” w Częstochowie i jej filii.
Oprac. Katarzyna Kucharzewska
Źródło:
Rozwijanie umiejętności społecznych : jak prowadzić zajęcia TUS / Magdalena Godlewska, Katarzyna Mierzejewska // Terapia Specjalna. – 2021, nr 20, s. 55-59
https://tiny.pl/6d5_2twj
LIBRUS PORTAL: https://tiny.pl/7dwr8px9