Makro obrazy w obiektywie malarskim Barbary Szyc

Galeria przy Schodach. Czytelnicy Czytelnikom Publicznej Biblioteki Pedagogicznej RODN WOM w Częstochowie prezentowała w 2024 r. niezwykle ciekawą wystawę twórczości Barbary Szyc.

Dzieła są kompozycjami wielkoformatowymi, zrealizowanymi w skorelowanych i współistniejących na płaszczyznach prac technikach: rysunku, kredki-pastelu, gwaszu, tuszu, kolażu. Lokalne kolory i zawężone gamy barwne wywołują nastrojowość dzieł, a także ją potęgują. Zestaw eksponowanych prac jest jednolity i wyrównany w działaniu wizualnym, ekspresyjnym. Stonowany wspólny klimat obrazów charakteryzuje ich ciemna, brunatno-zielono-czarna poświata. Akcentami partii jaśniejszych są żywiołowe znaki plastyczne będące rozchełstanymi trawami. Namalowane są ciepłymi w kolorze, energicznymi, dynamicznymi pociągnięciami pędzla. Ich położenia na płaszczyznach malarskich są wielokierunkowe, źdźbła przecinają się ze sobą, są dłuższe i krótsze, jakby w nieładzie chaosu płynące gdzieś w czeluściach nieokreślonej, mrocznej przestrzeni. Podłużne plamy wibrujących dotknięć i śladów narzędzia plastycznego skrzą się swymi wewnętrznymi światłami na tle cieni teł. Miękkie, wijące się formy żywych i bujnych roślin fruwają ponad powierzchniami dzieł. W całości ekspozycyjnej odbiorca zauważy także kompozycje, w których ciemne, zielone kępy krótkich traw oraz roślin o kulisto-elipsowatych, poszarpanych kształtach, żyją w biało-ugrowych piaskach. Przypominają planety rozproszone w czeluściach wszechświata. Takie są prace o tytułach: Trawa, Susza, Susza 2 i 3, Płomień. W tym fragmencie prac puszystych, miękkich, wchodzących w skład wystawy, wyróżnia się obraz pt.: Biały kamień. Ów głaz wkomponowany w otoczenie opisane powyżej jawi się jako struktura asteroidalna. Może też przybrać formę portretu skały. Wszelaki odbiór dzieł uzależniony jest od wyobraźni oglądającego. Chciałbym zwrócić jeszcze uwagę na cztery dzieła Barbary Szyc, które zdecydowanie odmiennie charakteryzują intencje twórcze autorki. Dwa z nich, to panoramiczne symboliczne pejzaże: Żelazna góra i Czarna góra. Kompozycje te zawierają w swych strukturach technikę kolażu, czyli wykorzystanie oraz naklejenie gotowego materiału spełniającego rolę zastępczą za farbę, tusz, czy kredkę. W przypadku tych obrazów twórczyni wykreowała nieba poprzez silnie pomarszczone białe papiery, bibuły. Fragmenty dolne, ziemi opracowane są albo dzięki pozostawieniu czystego czarnego papieru, albo  w wyniku kreślenia oraz malowania linii i plam pastelami, jak i gwaszem. Sylwety czarnych szybujących ptaków nad czarnymi, surowymi skałami to także techniczny zabieg wynikający z techniki kolażu. Barbara Szyc, w jednej z przed wystawowych rozmów , zdradziła mi inspirację, która doprowadziła ją do stworzenia obrazu: Żelazna góra. Skłoniło ją do tego aktu przypadkowo natrafione przez nią kłębowisko starego, poskręcanego drutu…Następne dwa obrazy, inne od wszystkich pozostałych, to dzieła: Dendrologia, papier, gwasz, technika mieszana, kolaż; Homage Carlo Goldoni, papier, gwasz barwny, tusz. Dendrologia, to w języku greckim drzewo, słowo, nauka. Czyli drzewoznawstwo. A, w obrazie, w centralnym miejscu kompozycji siedzi malarka na dużej połaci powierzchni będącej wirem, spiralą kolejnych słoi przekroju pnia drzewa. Prawdopodobnie jest to autoportret samej Barbary. W twórczości Barbary Szyc pojawiają się: zdecydowany symbol i metafora. Autorka zamyka w  swej pracy odniesienia do upływu czasu, przemijania życia, egzystencji ziemskiej… Homage, czyli oddanie hołdu. Artystka chyli głowę przed Carlo Goldonim, osiemnastowiecznym włoskim komediopisarzem. Pomimo, że z zawodu był prawnikiem, to jednak pochłonęła go sztuka pisania.  Jest autorem ponad 200 komedii. Urodził się w Wenecji. Opuścił ją dopiero w roku 1762, aby osiąść do końca życia w Paryżu. Barbara Szyc w pracy swej przedstawia liczne postacie z Comedii dell’arte na bulwarze nadmorskim,  przy którym zacumowane są liczne gondole. Deptak prowadzi prosto do miasta, do Wenecji. Wspaniała architektura monumentalnego zabytku z kopułami, wieżami jawi się za portem w oddali. Natomiast zupełnie rewelacyjnym obrazem jest pejzaż pt.: Niebo odbite w kałuży. W tej pracy Barbara Szyc przekazuje emocje zachwytu nad naturą, przyrodą. Wyraża stosunek do jej piękna i niepowtarzalności. Pejzaż, to niezwykle impresyjny, dynamiczny w fakturze śladów pędzla obraz. Jednocześnie jest realistyczny, ale i pełną swobody interpretacją motywu leśnego. Niezwykle urokliwy, słoneczny, letni, bardzo pogodny i optymistyczny pejzaż.

Wystawa Barbary Szyc w Galerii przy Schodach. Czytelnicy Czytelnikom jest ekspozycją niezwykle kameralną, złożoną z jedenastu obrazów, a siłę działania ma wystawy obszernej, zróżnicowanej, nie monotonnej retrospektywy. Oglądając prezentację, jak w taśmie filmowej, przebiegają przed oczami widza różne stany emocjonalne artystki. Od realizmu i impresjonizmu, poprzez symbolizm, aż po wartości abstrakcyjne, metaforyczno-domyślne.

                                                                                            Tekst i zdjęcia: Marek Czarnołęski

Barbara Szyc,

Absolwentka Instytutu Wychowania Artystycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Dyplom w 1983 roku w pracowni grafiki warsztatowej pod kierunkiem prof. Ryszarda Osadczego. Od 1987  do 2023 roku pracownik merytoryczny Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie; kierownik Działu Realizacji Wystaw i Edukacji Plastycznej, kurator wystaw organizatorka działań edukacyjnych. W 2007 roku została odznaczona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Tworzy w dziedzinie rysunku i malarstwa.  Miała kilka wystaw indywidualnych m.in.;  Galeria Sztuki Współczesnej Domu Środowisk Twórczych w Kielcach;  Galerie 9, Praga, Czechy, 2000; Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie; Małopolskie BWA: Galeria w Olkuszu i Galeria w Krynicy. Uczestniczyła w wielu wystawach zbiorowych m.in.: „Pejzaż Jury Krakowsko-Częstochowskiej”, Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, 2006; „3/7″, BWA w Kielcach, 2007; „Ślady”, Galerie Bodenseekreis, Meersburg, Niemcy; Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie,2008; „Fotografie z podróży”, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, 2009;  międzynarodowe wystawy „PEOPLE-metr 2011”, „PEOPLE-metr 2013”, Galerie Zbraslav, Praga, Czechy, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie; „Magia Jury”, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, 2012, Galeria DAP ZPAP w Warszawie, Miejska Galeria Sztuki Łodzi, 2013; „V zahrade/ W ogrodzie”, Galerie 9, Praga, Czechy, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, 2017 ; „Geo.grafia sztuki. Grafika, rysunek, instalacja” BWA Kielce, 2017. Uczestniczyła wielokrotnie w wystawach poplenerowych „Jurajska Jesień”, „Plener Miejski”, Miejska Galeria Sztuki w Częstochowie, Muzeum Częstochowskie oraz w wystawach środowiskowych ZPAP.