Program biblioterapeutyczny „W świeci baśni i bajek”

Od pięciu lat Publiczna Biblioteka Pedagogiczna  RODN „WOM” w Częstochowie współpracuje z Zespołem Niepublicznych Placówek Oświatowych prowadzonych przez Zgromadzenie Sióstr Św. Józefa w Częstochowie – Prowincja Wrocławska. Do tej pory przeprowadzone zostały następujące  programy: „Podróż do Krainy Radości”, „W świecie uczuć i emocji”,  „Podróż ku wartościom” oraz „Polubić siebie”.

W roku szkolnym 2017/2018 uczniowie uczestniczyli w programie biblioterapeutycznym „W świecie baśni i bajek”, który obejmował  cykl 7 spotkań. W zajęciach uczestniczyli uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi: z niepełnosprawnością ruchową i intelektualną. Opiekę nad grupą sprawowała Lidia Golczyk – opiekun Koła „Bibliofil”, wychowawczyni grupy. Program przygotowała i przeprowadziła Katarzyna Kucharzewska – nauczyciel bibliotekarz, biblioterapeuta.

Program trwał od października 2017 roku do czerwca 2018 roku i obejmował następujące tematy:

– Ja wśród innych.
– Jak  radzić sobie ze złością?
– Przyjaźń – ważna rzecz.
– Moje miejsce na ziemi.
– Strach ma wielkie oczy.
– Już się nie boję.
– Ukryty skarb.

Program miał charakter terapeutyczno-wychowawczy. Spotkania odbywały się raz w miesiącu. Celem programu było zapoznanie uczniów z wybranymi baśniami i bajkami terapeutycznymi, w których omawiane były następujące treści: przełamanie niechęci do kontaktów z rówieśnikami, pozbycie się kompleksów i uczucia osamotnienia, umocnienie poczucia własnej wartości, nabranie pewności siebie, uczenie się tolerancji, wzmacnianie dobrych stron i zalet każdego ucznia, pokonywanie nieśmiałości, lęków, podnoszenie niskiej samooceny, a także promowanie takich wartości jak rodzina, miłość, przyjaźń, dobro i pomoc.

Bajkoterapia jest metodą szczególnie polecaną w celu przezwyciężenia lęków związanych z różnymi sytuacjami. Na zajęciach wykorzystuje się odpowiednio dobrany tekst. Dzięki temu w psychice dziecka pojawia się pozytywne myślenie, dzieci zaczynają rozumieć swoje uczucia, ich przejawy, a także przyczyny. Bajki terapeutyczne pokazują jak trzeba sobie radzić w trudnych sytuacjach i przedstawiają pewne wzorce postępowania. Sprawiają, że dzieci zaczynają rozumieć świat, w którym żyją, przestają czuć się samotnie.

Zajęcia składały się z dwóch części: pierwszej integracyjnej i właściwej – biblioterapeutycznej. W części pierwszej zaprezentowane zostały zabawy integracyjne i poznawcze. W części drugiej prowadząca czytała tekst terapeutyczny dostosowany do tematu zajęć. Była to bajka terapeutyczna lub baśń. Wspólnie został omówiony bohater bajki i jak sobie poradził ze swoim problemem. Zajęcia przeprowadzone zostały w oparciu o szereg metod i technik arteterapii (elementy plastykoterapii i muzykoterapii). W czasie spotkań zastosowane zostały zabawy integracyjne oraz metody pedagogiki zabawy. Uczniowie kolorowali i rysowali przy wyciszającej muzyce relaksacyjnej. Po zajęciach odbywała się wystawa i omówienie prac uczniów.

Program zakończył się wspólnym wykonaniem plakatu pt. „Ukryty skarb”, przedstawiającym jakie wartości i  cele są ważne w naszym życiu, co jest istotne w naszej codzienności.

W czasie prowadzenia programu biblioterapeutycznego wykorzystane zostały następujące pozycje książkowe, w których zamieszczone są baśnie i bajki terapeutyczne:

– Bajki rymowane w biblioterapii / Agnieszka Łaba. –  Kraków: Oficyna Wydawnicza „Implus”, 2012
–  Bajkoterapia czyli bajki-pomagajki dla małych i dużych / Artur Barciś i inni. –  Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, 2015
– Baśnie w przedszkolu : bajkoterapia w pracy z dziećmi /  Cordula Pertler, Reinhold Pertler. –   Kielce: Wydawnictwo „Jedność”, 2012
– Zaczarowane bajki, które leczą dla dzieci i dorosłych / Anna Kozłowska. –  Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2007
– Bajki terapeutyczne / Maciejka Mazan. –  Warszawa : Wydawnictwo Szkolne PWN, 2017
– Już się nie boję : bajki terapeutyczne dla przedszkolaków /  Julia Śniarowska. –  Kraków:  Wydaw. CEBP 24.12, 2014

Tekst i zdjęcia: Katarzyna Kucharzewska