Zygmunt Fortunat Miłkowski

W 2024 roku mija 200 lat od urodzin Zygmunta Fortunata Miłkowskiego, znanego pod pseudonimem Teodor Tomasz Jeż, żołnierza i pisarza, wytrwałego działacza niepodległościowego. Urodzony na Podolu, uczył się i studiował w Odessie i Kijowie, gdzie organizował konspirację niepodległościową. Walczył w powstaniu styczniowym, a po jego upadku przebywał we Francji, działał w Zjednoczeniu Emigracji Polskiej i wydawał paryskie pismo „Niepodległość”. W 1872 roku osiadł w Lozannie w Szwajcarii. Kilkukrotnie przyjeżdżał do Lwowa. Działał w Związku Wychodźstwa Polskiego i radzie zarządzającej Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu. Był współzałożycielem tajnej organizacji Liga Polska, na gruncie której rozpoczęli działalność narodowi demokraci Dmowskiego. Jednocześnie Zygmunt Miłkowski był jednym z najpłodniejszych, obok Józefa Ignacego Kraszewskiego, pisarzy polskich. Pod pseudonimem Teodor Tomasz Jeż opublikował 80 powieści. Miał także obszerny dorobek publicystyczny o charakterze społeczno-politycznym.
Więcej: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/komunikat.xsp?documentId=470DB997878B521CC12589FD003E50E2&symbol=M_WYDARZENIA_KOMUNIKAT

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 lipca 2023 r. w sprawie ustanowienia roku 2024 Rokiem Zygmunta Miłkowskiego: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20230000894/O/M20230894.pdf

Netografia:

• „Romantyk, bojownik, pisarz. Rzecz o pułkowniku Zygmuncie Miłkowskim”, audycja w Jedynce Polskiego Radia 
• Niepodległość Rzeczypospolitej ponad wszystko : romantyczny patriotyzm Zygmunta Fortunata Miłkowskiego i polemika wyrosła z gruntu realizmu politycznego / Piotr Kimla // W: Konstytucjonalizm – doktryny – partie polityczne. – Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 379-387 
• T. Jeż (Zygmunt Miłkowski) : życie i twórczość / napisała Marja Ostrowska. – Kraków : z zasiłku Ministerstwa W. R. i O. P. Kasy im. Mianowskiego i Funduszu Kultury Narodowej, 1936 [online] 
• Zygmunt Fortunat Miłkowski – Teodor Tomasz Jeż – i jego powieści historyczne [broszura informacyjna wydawnictwa M. Arcta o serii wydawniczej „Wybór dzieł T. T. Jeża”] / Tadeusz Makowiecki. – Warszawa : Wydaw. M. Arcta, ca 1930 [online]  
• Rola prasy w życiu i twórczości Teodora Tomasza Jeża / Iwona Żuraszek-Ryś // Filologia Polska. – 2017, nr 3, s. 131-140 [online] 

W naszej bibliotece:

Dzieła Zygmunta Miłkowskiego

1. Dyplomacja szlachecka : szkice z poznańskiego : powieść / Teodor Tomasz Jeż. – Warszawa : Czytelnik, 1949
2. Szandor Kowacz : szkic / Teodor Tomasz Jeż ; [wstęp Jan Okopień]. – Wyd. 3. – Warszawa : Czytelnik, 1959
3. W zaraniu : powieść / Teodor Tomasz Jeż ; [objaśn. opatrzył Wiktor Hahn]. – Warszawa : Czytelnik, 1948

O Zygmuncie Miłkowskim

1. Patriotyzm i zdrada : mało znany epizod sporu o wallenrodyzm [„Asan”] / Wiesław Ratajczak // Polonistyka. – 2001, nr 4, s. 207-211
2. „Prusacy są od robienia” [„Szkice z Poznańskiego”] / Wiesław Ratajczak // Polonistyka. – 1999, nr 3, s. 156-162
3. Teodor Tomasz Jeż // W: Między romantyzmem a realizmem / Kazimierz Czachowski ; oprac. Adam Czachowski ; wstęp Jarosław Maciejewski. – Warszawa : PIW, 1967,