Książka na receptę – literatura biblioterapeutyczna w pracy nauczyciela (2024)

Do udziału w  sieci zostali zaproszeni  nauczyciele bibliotekarze oraz nauczyciele wszystkich typów szkół zainteresowani tematem. Koordynatorem pracy sieci był nauczyciel bibliotekarz Publicznej Biblioteki Pedagogicznej RODN „WOM” w Częstochowie Katarzyna Kucharzewska.

W ramach działań sieci odbyły się  trzy spotkania prowadzone w formie warsztatowej w systemie blended learning: dwa spotkania stacjonarne oraz jedno online.

Głównymi celami sieci było:

Promowanie biblioterapii jako metody pracy z uczniem.
Poznanie narzędzi oraz metod stosowanych na zajęciach edukacyjnych z elementami biblioterapii.
Wymiana doświadczeń i dzielenie się dobrymi praktykami z zakresu działań biblioterapeutycznych.
Uczestnicy sieci:
– poznali podstawy biblioterapii, metody, techniki i nowe narzędzia biblioterapeutyczne,
– poznali ćwiczenia i zabawy stosowane na zajęciach w bibliotece,
– zapoznali się z literaturą terapeutyczną, tekstami biblioterapeutycznymi, scenariuszami zajęć, książkami dotyczącymi różnych tematów realizowanych na zajęciach biblioterapeutycznych takich jak: emocje, uczucia, poczucie własnej wartości, prawa dziecka, rezyliencja, odporność psychiczna dziecka, relaksacja, wartości i drogowskazy życiowe, dobre maniery, życzliwość, umiejętności społeczne.

Pierwsze spotkanie stacjonarne sieci odbyło się 24 kwietnia 2024 roku pn. Biblioterapia – metoda pracy z książką. Prowadząca na początku omówiła prezentację nt. Biblioterapia w pracy nauczyciela. Zapoznała uczestników z celami pracy sieci oraz propozycjami działań. Nauczyciele wyznaczyli cele pracy sieci, podpisali kontrakt oraz omówili zasady współpracy. Zostały omówione także zadania, które będą obowiązywały uczestników sieci współpracy i samokształcenia, a także forma i terminy spotkań.

Prowadząca przybliżyła metody, techniki i formy pracy biblioterapeutycznej. Zaprezentowała podstawowy warsztat biblioterapeuty (książki, czasopisma oraz podstawowe i nowe narzędzia biblioterapeutyczne, karty pracy, karty integracyjne). Szczegółowo omówiła narzędzia biblioterapeutyczne i przykłady ich zastosowania na zajęciach z uczniami. Podczas szkolenia nauczyciele poznali podstawowe pojęcia biblioterapeutyczne, rodzaje biblioterapii, zasady tworzenia scenariusza, metodykę prowadzenia zajęć biblioterapeutycznych, a także podstawowy warsztat biblioterapeuty. Nauczyciele poznali bogatą literaturę terapeutyczną, wychowawczą i profilaktyczną dostępną w zbiorach Publicznej Biblioteki Pedagogicznej RODN „WOM” w Częstochowie. Prowadząca zaprezentowała czasopismo „Biblioterapeuta”, które jest wydawane przez Polskie Towarzystwo Biblioterapeutyczne we Wrocławiu. Ponadto zostały przedstawione nowości wydawnicze z zakresu biblioterapii, przydatna literatura do pracy z uczniem (także ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), ciekawe strony internetowe. W czasie spotkania uczestnicy wykonywali ćwiczenia z kartami integracyjnymi oraz narzędziami biblioterapeutycznymi.

Drugie spotkanie sieci  pt. Literatura jako narzędzie terapeutyczne, edukacyjne i wychowawcze odbyło się 10 kwietnia 2024 roku w formie zdalnej wideokonferencji na platformie Clickmeeting. Uczestnicy poznali przykłady literatury biblioterapeutycznej, teksty terapeutyczne  dostosowane do danego problemu dziecka, realizowane na zajęciach biblioterapeutycznych:  dobre maniery, emocje, uczucia, poczucie własnej wartości, spełnianie marzeń, techniki relaksacyjne, wartości, życzliwość, dobre maniery, prawa dziecka ,odporność psychiczna dziecka. W czasie wideokonferencji zostały zaprezentowane ćwiczenia interaktywne, a nauczycielka czytała teksty terapeutyczne i prezentowała filmiki edukacyjne.

5 czerwca 2024 roku odbyło się  trzecie podsumowujące spotkanie sieci  w formie stacjonarnej nt. Czytelnictwo dzieci i młodzieży – propozycje działań. Prowadząca przedstawiła prezentację pt.  Działania czytelnicze promujące czytelnictwo – akcje i kampanie czytelnicze. Grupa nauczycieli uczestniczyła w ćwiczeniach i zabawach integracyjnych związanych z książkami, które można zastosować w pracy z dziećmi i młodzieżą. Omówiła także kampanie i akcje promujące czytelnictwo.  Pani Katarzyna Kucharzewska zaprezentowała literaturę biblioterapeutyczną, metodyczną oraz wybrane książki, materiały audiowizualne, które są inspiracją do zajęć przez uczestników sieci. Następnie każdy nauczyciel zaprezentował i omówił swoje przykłady  „książek na receptę”. Kolejnym punktem była prezentacja materiałów wypracowanych przez uczestników sieci – zgromadzona literatura biblioterapeutyczna, którą wykorzystują w pracy edukacyjnej.

Wszystkie spotkania przebiegły zgodnie z programem, założone cele zostały osiągnięte. Szkolenia odbywały się w miłej i przyjaznej atmosferze służącej integracji nauczycieli.

Uczestnicy wypełnili ankietę ewaluacyjną podsumowująca pracę sieci współpracy i samokształcenia. Ewaluacja przedsięwzięcia wykazała potrzebę kontynuowania tej formy doskonalenia zawodowego nauczycieli w przyszłym roku szkolnym w formie blended learning.

Tekst i zdjęcia: Katarzyna Kucharzewska