JERZY NOWOSIELSKI
W 2023 roku przypada 100. rocznica urodzin Jerzego Nowosielskiego – wybitnego malarza, rysownika, scenografa, pedagoga, filozofa, teoretyka sztuki i myśliciela religijnego, uważanego za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o ogromnym znaczeniu dorobku malarza, oddając mu hołd, ustanawia rok 2023 Rokiem Jerzego Nowosielskiego.
Uchwała: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20220000735/O/M20220735.pdf
Jerzy Nowosielski (1923-2011) to jeden z najwybitniejszych polskich artystów 2. połowy XX w. Malarz, rysownik, scenograf, filozof, a także prawosławny teolog, urodził się w Krakowie i tamże działał przez większość życia. W roku 1940 rozpoczął naukę w Staatliche Kunstgewerbeschule Krakau u prof. Stanisława Kamockiego, a od 1942 do 1943 studiował ikonopisarstwo w Ławrze Uniowskiej św. Jana Chrzciciela w Uniowie pod Lwowem. Po powrocie do Krakowa związał się z kręgiem artystycznym przyszłej Grupy Krakowskiej. W latach 1945–1947 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u profesora Eugeniusza Eibischa. Na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie, która miała miejsce w roku 1948, po raz pierwszy zaprezentował obrazy w stylu abstrakcji geometrycznej. W pierwszym okresie swojej drogi artystycznej był asystentem Tadeusza Kantora, pozostając pod wpływem Tadeusza Brzozowskiego. W okresie socrealizmu zajmował się sztuką sakralną oraz scenografią. Swoją pierwszą indywidualną wystawę miał w 1955 roku, w kolejnych latach natomiast reprezentował Polskę na biennale w Wenecji (1956) oraz w Sao Paulo (1959). Od 1976 był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, Grupy Młodych Plastyków oraz Grupy Krakowskiej. W 1996 wspólnie z żoną Zofią założył (wciąż funkcjonującą) Fundację Nowosielskich, której celem jest wspieranie wybitnych osiągnięć kultury polskiej poprzez przyznawanie stypendiów i dorocznych nagród. Jerzy Nowosielski zmarł 21 lutego w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Twórczość Nowosielskiego to przede wszystkim płasko malowane formy z charakterystycznym ciemnym konturem. Ikony przedstawiane najczęściej w pejzażach i metafizycznych kompozycjach. Tworzył także monumentalne dekoracje ścienne m.in. w kościele w Lourdes i cerkwiach Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gródku i Kętrzynie. Inspirował go surrealizm, a w swoich pracach starał się łączyć elementy sacrum i profanum.
Jak mawiał sam artysta: Malowanie obrazów to jest przygotowywanie sobie przestrzeni, w której będziemy musieli żyć po śmierci, to jest budowanie sobie mieszkania. Jeśli nie kochasz tego, co malujesz, to szkoda czasu.
Źródło: https://niezlasztuka.net/artysta/jerzy-nowosielski/
Przydatne linki:
- Fundacja Rodziny Staraków zainaugurowała swoją działalność w 2008 roku. Misją Fundacji jest wspieranie i promowanie młodych, zdolnych ludzi, tworzenie dla nich optymalnych warunków rozwoju oraz pomoc w realizacji ich pasji i pomysłów na życie. W ramach kolekcji Fundacji znalazły się dzieła klasyków sztuki polskiej, między innymi Jerzego Nowosielskiego: https://starakfoundation.org/pl/kolekcja/f/19
- Strona Cyfrowego Muzeum Narodowego w Warszawie. Artykuł Tomasza Jeziorowskiego: Jerzy Nowosielski – między ikoną a nowoczesnością
- Strona Parafii Prawosławnej Pod Wezwaniem Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Krakowie prezentuje bardzo bogaty i wyczerpujący w treści merytoryczne tekst o Jerzym Nowosielskim autorstwa dr Krystyny Czerni
- Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Esej krytyczny autorstwa Włodzimierza Szturca o sztuce Jerzego Nowosielskiego
- Strona kultury Dwutygodnika.Com; Analityczny tekst Dariusza Czaji: Jerzy Nowosielski (1923-2011). Villa dei Misteri, o teologii i malarstwie w sztuce artysty
Materiały filmowe i radiowe, audycje:
- Jerzy Nowosielski. Setna rocznica urodzin artysty
- Jerzy Nowosielski, Byty subtelne
- Śladami mistrzów. Nowosielski na Podlasiu
- Przypomnieć sobie raj
- dr Krystyna Czerni: „Ikonostas w twórczości Jerzego Nowosielskiego oraz nowe odkrycia dzieł artysty”
- „Śladami Nowosielskiego” – reportaż Moniki Chrobak – wędrówka śladami prof. Jerzego Nowosielskiego
- Nowosielski o ikonie
- Brat Nowosielskiego
Materiały edukacyjne:
- Galeria marzeń. Zagraj w sztukę
- Strona Fundacji Sztuki Polskiej ING w zakładce: Kolekcja, przedstawia charakterystykę twórczości Jerzego Nowosielskiego, która zilustrowana została kilkoma zdjęciami dzieł malarza
- Strona portalu Niezła Sztuka prezentuje analityczny esej o twórczości i jej filozofii Jerzego Nowosielskiego autorstwa Romana Maciuszkiewicza
- Blog na temat malarstwa współczesnego i obrazów prowadzony przez Galerię Touhchofart. Tekst: Jerzy Nowosielski i jego najważniejsze cechy charakterystyczne, w sposób skrótowy, encyklopedyczny podaje treści charakteryzujące elementy twórczości artysty
- Małgorzata Kitowska-Łysiak: Jerzy Nowosielski
- Agata Mendrychowska: Mało kto zdaje sobie sprawę, jak piękne jest to miasto. Nowosielski i Łódź. Materiał przygotowany został przy wydatnym udziale krakowskiej Galerii Sztuki Andrzeja Starmacha
- Fil edukacyjny: Zabawy ze Sztuką – cykl spotkań online dla dzieci
- Artystyczne Zajęcia Domowe z Gosią odc. 3 – Jerzy Nowosielski
- Malarskie podróże – scenariusz dla grup dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu albo rodzin (w przypadku warsztatów rodzinnych)
- Scenariusz zajęć: Metafizyka w twórczości Jerzego Nowosielskiego
- Wybitni malarze. Jerzy Nowosielski: Uczymy się rysować grafikę
- Wikicytaty: Jerzy Nowosielski