(na przykładzie polszczyzny mówionej mieszkańców okolic Kłobucka)

Publiczna Biblioteka Pedagogiczna Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie Filia w Kłobucku we współpracy z nauczycielami Zespołu Szkół nr 3 w Kłobucku zorganizowała dla uczniów tej szkoły spotkanie z mgr. Tomaszem Jelonkiem, doktorantem w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Spotkanie odbyło się 24 września 2014 roku w auli ZS nr 3.

Pan Tomasz Jelonek wygłosił wykład popularnonaukowy na temat Język współczesnej wsi (na przykładzie polszczyzny mówionej mieszkańców okolic Kłobucka). Celem spotkania było zapoznanie uczniów z dialektami i gwarami w ramach realizacji podstawy programowej z języka polskiego z zakresu świadomości językowej.

W swoim wykładzie prelegent poruszył problematykę podobieństw i różnic między polszczyzną ogólną a dialektami ludowymi oraz dialektem a gwarą. Dokonał analizy położenia Kłobucka i okolic na mapie dialektalnej Polski. Przedstawił najważniejsze cechy dialektu małopolskiego. Ukazał również przemiany językowe wiejskich obszarów językowo-kulturowych, jakie zachodziły po 1945 roku. Charakterystykę języka mówionego mieszkańców badanego obszaru uzupełnił przykładami ilustrującymi poszczególne zjawiska i nagraniami z badań terenowych. Następnie omówił onomastykę ludową (nazewnictwo) z uwzględnieniem przezwisk i nazw terenowych (mikrotoponimów) występujących w rejonie Kłobucka. Zaznajomił również słuchaczy ze specyfiką pracy dialektologa i sposobem prowadzenia badań.

Edyta Sendal
Zdjęcia: Edyta Sendal, Zofia Świątecka-Radzioch

galeria

Sylwetka naukowa mgr. Tomasza Jelonka

Mgr Tomasz Jelonek w latach 2007–2012 studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego pracę magisterską uznano za najlepszą rozprawę językoznawczą, obronioną na Wydziale Polonistyki UJ w roku akademickim 2011/2012. Doceniono ją również na arenie ogólnopolskiej, autor został laureatem XII edycji Ogólnopolskiego Konkursu im. Czesława Zgorzelskiego na najlepszą polonistyczną pracę magisterską z językoznawstwa.

Ukończył również studia z zakresu historii i wiedzy o społeczeństwie na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie.
Obecnie jest doktorantem w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Przygotowuje pod opieką naukową prof. zw. dr hab. Haliny Kurek rozprawę doktorską pt. Językowo-kulturowy obraz wsi utrwalony w mikrotoponimach (na przykładzie nazw terenowych gminy Wręczyca Wielka w powiecie kłobuckim).
Może poszczycić się licznymi osiągnięciami naukowymi. Opublikował siedem artykułów naukowych oraz dwie książki: Na melanżu czadowa nutka – leksyka gimnazjalistów z początku XXI wieku (2012) – o słownictwie młodzieży gimnazjalnej, Truskolasy. Dzieje wsi, jej tradycje oraz zabytki kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja (2013). Uczestniczył także, w charakterze referenta, w kilku międzynarodowych i ogólnopolskich konferencjach naukowych.

Oprócz pracy naukowej sprawuje obowiązki dydaktyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Prowadzi zajęcia m.in. z kultury języka polskiego, gramatyki opisowej języka polskiego, etnolingwistyki ludowej i narodowej. Ponadto jest członkiem Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz jednym z organizatorów „Festiwalu Nauki”.

Jego dokonania naukowe oraz pracę na rzecz promocji regionu docenili czytelnicy „Dziennika Zachodniego”, nominując go do powiatowego plebiscytu „Człowiek roku 2013”, w którym, jako jeden z najmłodszych uczestników, zajął III miejsce.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie http://www.uj.edu.pl/web/klks/mgr-tomasz-jelonek.