Maurycy Mochnacki

Maurycy Mochnacki urodził się 13 września 1803 w Bojańcu. Był polskim działaczem i publicystą politycznym, filozofem, teoretykiem polskiego romantyzmu, pianistą. Jako uczestnik i kronikarz powstania listopadowego napisał Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831.

Studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, skąd rozkazem Księcia Konstantego został relegowany. Zabroniono zatrudniać go w urzędach publicznych. W latach 1823–1824 był więziony przez Rosjan za przynależność do Związku Wolnych Polaków. W latach 1825–1829 był współwydawcą miesięcznika naukowego Dziennik Warszawski. Wraz z Ksawerym Bronikowskim najpierw założył Gazetę Polską, a następnie Kurier Polski, do którego pisał artykuły aż do wybuchu powstania listopadowego. Na początku 1831 założył nowy, wydawany krótko, dziennik Nowa Polska. Wraz z bratem Kamilem, słuchaczem Szkoły Podchorążych, brał udział we wszystkich spiskach młodzieży wojskowej organizowanych przeciw Mikołajowi I. Od stycznia 1829 należał do Sprzysiężenia Piotra Wysockiego.

W czasie powstania był jednym z przywódców obozu radykalnego, przeciwnikiem działań Rady Administracyjnej i dyktatury Józefa Chłopickiego. Michał Gedeon Radziwiłł – naczelny wódz Siły Zbrojnej Narodowej przesłał Mochnackiemu patent oficerski, jednak ten jako szeregowiec zaciągnął się do 1 Pułku Strzelców Pieszych i wziął udział w bitwie o Olszynkę Grochowską, gdzie został ranny. Po wyzdrowieniu, już w stopniu oficera walczył m.in. w bitwie pod Ostrołęką. Po niej do upadku Warszawy nie brał już czynnego udziału w walkach. Związał się z obozem dyktatora Jana Krukowieckiego. Pisał artykuły do Dziennika Powszechnego (Krajowego). Był współzałożycielem Towarzystwa Patriotycznego. Został odznaczony Krzyżem Orderu Virtuti Militari.

Po klęsce powstania znalazł się na emigracji. Był krytykiem i teoretykiem romantyzmu polskiego, przywódcą młodych w Warszawie. Stworzenie przez Polaków własnej literatury uznał za warunek istnienia narodu. Był naczelnym publicystą w Pamiętniku Emigracji Polskiej. Na łamach tej gazety opublikował rozprawę literacką: O duchu i źródłach poezji w Polszcze. W 1830 wydał O literaturze polskiej w wieku dziewiętnastym, na emigracji zaś Powstanie narodu polskiego. W 1834 roku został skazany przez władze rosyjskie na powieszenie za udział w powstaniu listopadowym. Mochnacki zmarł 20 grudnia 1834 w Auxerre, gdzie został pochowany. 27 listopada 2021 odbył się jego ponowny pochówek na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Maurycy_Mochnacki

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, uznając intelektualną, moralną i patriotyczną wielkość tego Wolnego Polaka, ogłasza rok 2023 Rokiem Maurycego Mochnackiego: Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipca 2022 r. w sprawie ustanowienia roku 2023 Rokiem Maurycego Mochnackiego

Przydatne linki: